Będąc w Nowym Sączu i okolicach na weekend warto odwiedzić Sądecki Park Etnograficzny. To skansen, w którym zobaczyć można liczne zabytki architektury drewnianej dawnej Sądecczyzny. Przy okazji poznać można kulturę i życie codzienne mieszkańców tego regionu. Z Sądeckim Parkiem Etnograficznym sąsiaduje Miasteczko Galicyjskie. To kolejna atrakcja, którą warto odwiedzić.
Kilka słów o Sądeckim Parku Etnograficznym
Sądecki Park Etnograficzny mieści się w dzielnicy Falkowa i jest oddziałem Muzeum Okręgowego. Otworzony został w roku 1975 jako „wieś muzeum”, gdzie zgromadzone są zabytki budownictwa, rękodzieła ludowego i przemysłu.
Park zajmuje łącznie ponad 20 hektarów. Podzielony został na pięć sektorów, które obrazują budownictwo i kulturę grup etnograficznych zamieszkujących teren Sądecczyzny, a więc Pogórzan, Lachów, Łemków, Górali Sądeckich i kolonistów niemieckich z wieku XVIII. W centrum ekspozycji dodatkowo znajduje się dwór szlachecki z miejscowości Rzezawa. Nieopodal Sądeckiego Parku Etnograficznego otworzone zostało Miasteczko Galicyjskie, które można zwiedzić na tzw. bilecie łączonym.
Sądecki Park Etnograficzny – historia
Skansen został utworzony w roku 1975. Dzisiaj znajduje się na terenie liczącym ponad 20 hektarów i składa się z około 70 oryginalnych obiektów historycznych, które reprezentują przede wszystkim architekturę drewnianą dawnej Sądecczyzny. Są to obiekty sakralne, stajnie i stodoły, chałupy, budynki gospodarcze, studnie i spichlerze czy wiejska szkoła. Całość tworzy swego rodzaju wioskę. W większości budynków można podziwiać dawne wnętrza i przedmioty codziennego użytku.
Co można zobaczyć, będąc w Sądeckim Parku Etnograficznym?
Większość obiektów, które znajdują się w sądeckim skansenie to budynki pochodzące pierwotnie ze wsi na terenie regionu. Miasteczko Galicyjskie jest z kolei rekonstrukcją stworzoną na podstawie fotografii i opisów miasteczek z tego regionu. Zrekonstruowane zostały też domy kolonistów niemieckich na podstawie zabudowy Gołkowic.
Sądecki Park Etnograficzny poszczycić się może m.in. trzema świątyniami, które świetnie ukazują różnorodność religijną i kulturową regionu. Co ciekawe, do skansenu trafiły one stosunkowo niedawno. W sektorze pogórzańskim odwiedzić można drewniany, gotycki kościółek pw. św. Piotra i Pawła, który trafił tam z Łososiny Dolnej. Dzięki gruntownej renowacji odzyskał on dawny blask. Budowla otoczona jest efektownymi sobotami na toczonych tralkach. Kryje w sobie wyposażenie barokowe i polichromie z XX wieku.
W sektorze łemkowskim stoi z kolei cerkwie z miejscowości Czarne. Dzięki przeniesieniu do skansenu została uratowana od całkowitego zniszczenia. Dzisiaj jest to miejsce kultu, gdzie podziwiać można piękne ikonostasy i polichromie. Najnowszym obiektem sakralnym w Sądeckim Parku Etnograficznym jest zbór ze Stadeł, który przez jakiś czas był kościołem w Świniarsku. Poza wspomnianymi już obiektami sakralnymi, szczególnie wary uwagi jest dwór z Rzezawy z efektownymi, barokowymi polichromiami.
Wszystkie zabudowania znajdujące się w skansenie imitują prawdziwą wieś. Co jakiś czas odbywają się tam ciekawe imprezy etnograficzne i folklorystyczne.
Historia dawnej Sądecczyzny w wyjątkowym wydaniu
Sądecczyzna to region piękny, gdzie przez lata rozwijały się różne grupy etnograficzne, o czym niewiele osób ma pojęcia. Były to Lachy Sądeckie, Górale Sądeccy (kamieniccy, łąccy i piwniczańscy), Pogórzanie oraz Łemkowie Sądeccy. Wpływ na kulturę Łemków i Górali miało środowisko górskie oraz migracja wołoska, która miała miejsce od wieku XIV do XVI. Lachy Sądeckie i Pogórzanie zamieszkiwali północną część regionu, bardziej rolniczą.
W wieku XVIII na teren Sądecczyzny sprowadzeni zostali przez władze austriackie Niemcy. Otrzymali oni liczne grunty należące wcześniej do klasztorów i kościołów. Niemcy Galicyjscy zwani również Kolonistami Józefińskimi stworzyli odrębną kulturę. Warto też wspomnieć o zamieszkujących Ziemię Sądecką od wieku XVIII Cyganach Karpackich.
Dodaj komentarz