Kiedy dzieci dziedziczą długi rodziców?

Śmierć bliskiej osoby to zawsze ogromną tragedia, która może mieć bardzo silny wpływ na człowieka. Niestety, w chwili śmierci rodzica, często pojawia się wiele formalności, nad którymi jego dzieci muszą się zastanowić. Na początku są to sprawy bardzo przyziemne, takie jak, chociażby organizacja pogrzebu. Z biegiem czasu jednak pojawia się coraz więcej kwestii. Jedną z nich jest spadek.

Dziedziczenie

Spadek po rodzicach może być niejednokrotnie możliwością na bardzo silne zreperowanie domowego budżetu. Niejednokrotnie bowiem rodzic posiada w swoim majątku mieszkanie, samochód i pewną pulę oszczędności. Z tego względu, mało kto rozważa opcję nieprzyjęcia spadku. Jest to niezwykle błędne myślenie. Dlaczego? Rodzic mógł posiadać liczne długi, które w momencie przyjęcia spadku w całości przechodzą na spadkobiercę. Sprawia to, że może on zostać zobowiązany do spłacenia długów o wartości przewyższającej nawet wartość majątku. Co można zrobić, żeby tego uniknąć?

Wysokość długów

Nowelizacja ustawy z 2015 r. stawia spadkobiercę w bardzo komfortowej pozycji, ponieważ na decyzję o przyjęciu, bądź nieprzyjęciu długu ma 6 miesięcy. W tym czasie ma możliwość zorientowania się na temat wysokości zadłużenia zmarłej osoby. W przypadku dobrego kontaktu ze zmarłym nie występuje zwykle problem długów, o których spadkobierca by nie wiedział. Co jednak w przypadku kiedy kontakt ze spadkodawcą był bardzo słaby? Wtedy można szukać wskazówek w dokumentach pozostawionych przez zmarłego. Będzie można znaleźć tam wezwania do zapłaty i inne dokumenty mogące w przybliżonym stopniu umożliwić ustalenie wysokości zadłużenia.

Różne rozwiązania

Sam fakt istnienia spadku, nie obliguje do jego przyjęcia. Spadkobierca ma zasadniczo 3 opcje. Może on spadek odrzucić, przyjąć, bądź przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. Każda z tych opcji ma pewne zalety i zostanie zastosowana w innej sytuacji. Warto jednak zaznaczyć, że na podjęcie decyzji o spadku, spadkobierca ma 6 miesięcy od momentu śmierci rodzica. W przypadku przekroczenia tego czasu spadkobierca automatycznie przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Nie jest to decyzja nieodwoływana, jednak jej zmiana wymaga odpowiedniego uzasadnienia braku wcześniejszej decyzji przed sądem.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Jest to opcja najbezpieczniejsza, która powinna zostać zastosowana, jeśli zmarły oprócz długów, posiadał również aktywa. Jej zastosowanie oznacza, że pozostawiony dług nie przekroczy wartości odziedziczonego majątku. Opcja ta będzie wyjątkowo korzystna, szczególnie w sytuacji kiedy nieznana jest dokładna wysokość długów, może się bowiem okazać, że ich wartość jest niższa, niż wysokość spadku. Kolejną sytuacją, w której rozwiązanie to będzie korzystne są takie, w których spadkobiercy zależy na określonych przedmiotach pozostawionych przez zmarłego, chociażby ze względów sentymentalnych. W takiej sytuacji możliwym jest spłacenie wierzycieli na przykład własnymi oszczędnościami, nie ma więc konieczności spieniężania spadku. Jak już wcześniej wspomniano wysokość długu, jaki będzie musiał spłacić spadkobierca będzie nie wyższa niż wartość spadku, tak więc w przypadku odziedziczenia mieszkania o wartości 230 tys., przy długu 130 tys. konieczne będzie spłacenie 130 tys. długu, w sytuacji, jednak gdyby odziedziczony został jedynie samochód warty 20 tys., przy długu wynoszącym 100 tys., spłacie podlegać będzie tylko 20 tys.

Odrzucenie spadku

Rozwiązanie to będzie najkorzystniejsze w przypadku odziedziczenia bardzo małego majątku z dużą ilością długów. Oznacza odrzucenie zarówno aktywów, jak i długów. Spadkobierca, nie ma więc już żadnych zobowiązań.

Przyjęcie spadku

Powinno się odbywać w przypadku kiedy zna się dokładna wysokość wszystkich ewentualnych długów zmarłego i jest się ich całkowicie świadomym. Rozwiązanie to najczęściej jest jednak stosowane w przypadku gdy zadłużenie wcale nie występuje. Dzięki temu można otrzymać spadek, bez większych formalności.

Gdzie ustalić wybór formy dziedziczenia?

To, w jaki sposób chce się przyjąć spadek po zmarłym, jest ustalane aktem notarialnym, sporządzanym u notariusza. Warto również wspomnieć o możliwości zrzeczenia się dziedziczenia jeszcze za życia rodzica. W jaki sposób to zrobić? Należy sporządzić umowę zrzeczenia się dziedziczenia. Jest to dokument, który pozwala uniknąć zbędnego zamętu w momencie śmierci rodzica.

Kiedy powinien być sporządzany? Powodów może być wiele, jednym z nich będzie przeświadczenie o skłonności rodzica do popadania w długi, innym natomiast świadomość posiadania dużej ilości długów rodzica, który jest w podeszłym wieku. Dzięki temu rozwiązaniu można mocno uprościć postępowanie w sprawie dziedziczenia. W przypadku sporządzenia wyżej wymienionej umowy, spadkobierca jest traktowany, tożsamo z sytuacją występującą, kiedy spadek odrzuci, więc prawo spadkowe, traktuje go tak, jak gdyby nigdy nie dożył chwili śmierci spadkodawcy.

Tomasz Szafrański