24 listopada obchodzimy Dzień Buraka. Wiele osób nie docenia tego warzywa, co jest ogromnym błędem. Burak powinien bowiem znajdować się w codziennej diecie z uwagi na prozdrowotne właściwości. Ma on pozytywny wpływ na cały organizm, zwłaszcza na układ krwionośny, nerwowy, pokarmowy, odpornościowy i hormonalny. Sprawdź, skąd pochodzi burak, jakie są jego właściwości i co możesz z niego wyczarować w swojej kuchni.
Historia buraka
Burak zaliczany jest do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Wszystkie odmiany buraka wywodzą się od buraka dzikiego, który rośnie do dzisiaj na Bliskim Wschodzie. Warzywo to obecnie uprawiane jest na wszystkich kontynentach w wielu różnorodnych odmianach. Pierwszą wzmiankę o buraku przeczytać można w dokumencie pochodzącym ze starożytnego państwa semickiego w Mezopotamii. Na szeroką skalę buraki zaczęły być uprawiane po raz pierwszy w Grecji około 400 r. p. n. e. oraz na terenach republiki rzymskiej około 200 r. p. n. e. Warzywo utrzymywało swoją popularność również w średniowieczu, a w okolicach XV wieku zaczęło być uprawiane na terenie całej Europy. Na przestrzeni lat burak zyskał wiele ciekawych odmian. W Polsce najpopularniejsze buraki to oczywiście buraki korzeniowe, zwłaszcza odmiana cukrowa, uprawiana ze względu na korzeń zawierający około 20% cukru oraz odmiana ćwikłowa, uprawiana ze względu na silnie wybarwiony korzeń.
Właściwości prozdrowotne buraka
Buraki mają bardzo wiele właściwości, które pozytywnie wpływają na organizm, dlatego warzywa te powinny na stałe zagościć na naszych stołach. Dzięki regularnemu spożywaniu buraków można uchronić się przed wieloma chorobami oraz zadbać o wygląd i cerę. Korzyści wynikające z wykorzystywania tych konkretnych warzyw w codziennym menu są następujące:
- wzmocniona odporność – jeśli będziesz zjadał buraki codziennie w okresie jesienno-zimowym, zmniejszysz ryzyko zachorowania na przeziębienie czy grypę nawet o 75%,
- właściwości wykrztuśne – pomocny w walce z kaszlem,
- wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego – systematyczne spożywanie buraków pozwoli obniżyć cholesterol i ciśnienie tętnicze oraz zwiększyć przepustowość żył i tętnic, co w konsekwencji obniży ryzyko zachorowania na choroby związane z układem sercowo-naczyniowym, takie jak udar mózgu czy zawał serca,
- wsparcie dla wątroby i podczas chemioterapii – buraki są źródłem betaniny, która jest istotna zwłaszcza w przypadku osób w trakcie chemioterapii. Betanina wspomaga także pracę wątroby,
- wsparcie podczas leczenia białaczki – w burakach zawarte są barwniki, które należą do silnych przeciwutleniaczy. Wspomagają one układ krwionośny, a tym samym proces leczenia białaczki poprzez czterokrotne zwiększenie przyswajania tlenu przez komórki,
- zapobieganie demencji starczej – w burakach zawarte są azotany, które zwiększają przepływ krwi w płatach czołowych mózgu, a tym samym opóźniają one lub całkowicie zapobiegają demencji starczej,
- szczupła sylwetka – jeden burak o standardowej wadze w okolicach 100 gram zawiera jedynie 33 kalorie. Jeśli chcesz cieszyć się szczupła sylwetką, spożywaj każdego dnia szklankę soku z buraków,
- szybsza przemiana materii – buraki są źródłem błonnika, który zapobiega powstawaniom zaparć oraz pozytywnie wpływa na przemianę materii,
- opóźniony proces starzenia – buraki są źródłem witaminy C, która pozytywnie wpływa na wygląd i cerę. Skóra staje się zdecydowanie bardziej jędrna i elastyczna, a pierwsze zmarszczki i objawy starzenia pojawiają się znacznie później,
- wsparcie dla kobiet w ciąży – buraki zawierają w sobie kwas foliowy, który jest szczególnie ważny podczas ciąży,
- wsparcie podczas menopauzy – sok z buraka pozwala zniwelować negatywne objawy odczuwane podczas menopauzy,
- codzienna dawka energii – buraki są źródłem żelaza, dlatego pozytywnie wpływają na koncentrację, zapobiegają anemii i bólom głowy. Buraki dostarczają codzienną dawkę energii.
Potrawy z buraka
Buraki można podawać pod wieloma postaciami. Można spożywać je w formie surowej, kiszonej i zasmażanej, a także w formie zup i chłodników. Z buraków można także stworzyć dodatki do klasycznych obiadów w postaci smacznych surówek oraz zrobić wysokiej jakości pyszne soki. Poniżej znajdziesz dwa ciekawe przepisy, w których jednym ze składników jest właśnie burak.
Chłodnik z buraków
Składniki:
- 5 ugotowanych i wystudzonych buraków,
- wywar pozostały z gotowania buraków,
- pęczek rzodkiewki,
- 3 ogórki,
- pęczek koperku,
- 800 ml kefiru,
- łyżka soku z cytryny,
- sól, pieprz.
Wykonanie:
- Buraki zetrzeć na tarce.
- Rzodkiewki umyć i zetrzeć na tarce lub pokroić w małą kosteczkę.
- Ogórki obrać i zetrzeć na tarce lub pokroić w małą kosteczkę.
- Wszystkie warzywa przełożyć do jednej miski i wymieszać.
- Dodać kefir, łyżkę soku z cytryny, posiekany koperek i kilka łyżek wywaru z buraków.
- Przed podaniem schłodzić i doprawić.
Chłodnik opcjonalnie można podać ze szczypiorkiem i ugotowanym na twardo jajkiem. Gotując buraki dodaj łyżeczkę cukru i łyżeczkę octu, dzięki czemu buraki nie ściemnieją.
Kotleciki buraczane z kaszą jaglaną
Składniki:
- 2 buraki upieczone w skórce i wystudzone,
- 5 kawałków suszonych pomidorów,
- 150 ml oliwy z oliwek,
- 3 ząbki czosnku,
- 250 gram suchej kaszy jaglanej (około 3,5 szklanki po ugotowaniu),
- duża cebula,
- lubczyk,
- sól,
- około 140 gram mąki gryczanej
Wykonanie:
- Buraki obrać ze skórki i zmiksować blenderem wraz z suszonymi pomidorami, oliwą i czosnkiem.
- Ugotować kaszę jaglaną i ostudzić.
- Obrać, pokroić w kostkę i zeszklić cebulę.
- Do masy z buraków dodać ostudzoną kaszę jaglaną, cebulę, lubczyk i sól.
- Wymieszać wszystkie składniki oraz dosypywać stopniowo mąkę, tak aby powstała jednolita, klejąca się masa.
- Z powstałej masy uformować małe kotleciki i ułożyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia.
- Kotleciki buraczane z kaszą jaglaną piec przez 20 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Po tym czasie przewrócić kotleciki na drugą stronę i piec kolejne 10 minut.
Łukasz Wróblewski
Dodaj komentarz